Lễ hội Sum họp cộng đồng của dân tộc M’nông tỉnh Bình Phước được tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
(LVH) - Sáng 22/6, cộng đồng dân tộc M’nông ở huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã tổ chức tái hiện lễ hội Tâm r’nglắp bon - lễ hội Sum họp cộng đồng - nằm trong hoạt động tháng 6 “Ngày hội gia đình” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).
Các mâm lễ được đồng bào M'nông chuẩn bị cho lễ hội Sum họp cộng đồng
Trong hệ thống các nghi lễ và lễ hội của người M’nông tỉnh Bình Phước, lễ hội Tâm r’nglắp bon - lễ hội Sum họp cộng đồng là một trong những lễ hội độc đáo, thường được tổ chức khi cộng đồng người M’nông muốn thắt chặt mối tương giao với cộng đồng các dân tộc khác thông qua già làng, những người có uy tín trong các cộng đồng.
Già làng và các thành viên trong buôn, sóc bày biện lễ vật, chuẩn bị cho buổi lễ
Đây là lễ hội mang đậm tính nhân văn, ngoài việc dâng lễ cúng tế thần linh, cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt thì mục đích chính của lễ hội còn là để cầu mong cho cộng đồng các buôn, sóc đoàn kết, hóa giải mọi mâu thuẫn gây chia rẽ, cùng đoàn kết chống lại thiên tại, địch hoạ đe doạ sự tồn vong của cộng đồng.
Đồng bào M'nông đón khách là đại diện cộng đồng các dân tộc Tà Ôi, Ba Na, Xơ Đăng, Ê Đê đang hoạt động thường xuyên tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đến tham dự buổi lễ tái hiện
Đồng thời, thông qua lễ hội này, đồng bào M’nông tỉnh Bình Phước muốn truyền tải những tâm tư, tình cảm, nguyện vọng và cầu mong cho cộng đồng các dân tộc tỉnh Bình Phước nói riêng, đại gia đình các dân tộc Việt Nam chúng ta sẽ cùng chung ý nguyện, một lòng theo Đảng, Nhà nước, cùng nhau thắt chặt tinh thần đoàn kết, tôn trọng, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, chung sức xây dựng quê hương, đất nước.
Mọi người quây quần xung quanh cây nêu chuẩn bị bắt đầu buổi lễ
Lễ hội Sum họp cộng đồng thường được tổ chức vào thời điểm bắt đầu mùa mưa, tùy theo điều kiện của dân làng M’nông, lễ vật được chuẩn bị chu đáo, đảm bảo lễ hội được diễn ra suôn sẻ, thần linh vui lòng không trách phạt.
Già làng và chủ lễ (phụ nữ mẫu hệ) thực hiện nghi thức bôi huyết gà hiến tế lên cây nêu...
Vào ngày diễn ra lễ hội, mọi người trong buôn sóc cùng quây quần về khu tổ chức lễ hội, trong niềm hân hoan mừng vui đón khách, lễ hội bắt đầu… Theo phong tục của đồng bào M’Nông, mỗi khi các bon sóc về sum họp thì bon sóc của chủ lễ thường tổ chức lễ đón bạn một cách trang trọng bằng tất cả tình cảm của mình.
và đọc lời khấn với đại ý mời các thần về đây chứng giám cho lễ hội sum họp cộng đồng, cầu mong mọi sự tốt lành, anh em sum họp nghĩa tình
Sau nghi thức đón bạn, chủ lễ tiến hành nghi thức sum họp cộng đồng. Tất cả trang nghiêm hướng về phía cây nêu, già làng và một phụ nữ có uy tín trong cộng đồng được chọn làm chủ lễ (phụ nữ mẫu hệ) bắt đầu ngồi xuống hát đối đáp mừng hội, trong khi đó, một nghệ nhân lớn tuổi kèn bầu đệm màn hát đối đáp, tượng trưng cho mối kết giao nghĩa tình giữa các cộng đồng.
Già làng và chủ lễ uống rượu cần
Vừa dứt màn đối đáp, đội cồng chiêng tấu bản mừng khách, vui hội hội đi vòng tròn quanh cây nêu ba vòng, đội múa theo sau, sau đó vào vị trí ổn định. Già làng tiến vế phía cây nêu, làm thủ tục hiến sinh rồi bôi huyết lên cây nêu và đọc lời khấn với đại ý mời các thần về đây chứng giám cho lễ hội sum họp cộng đồng, cầu mong mọi sự tốt lành, anh em sum họp nghĩa tình.
Già làng và chủ lễ thực hiện xong nghi lễ mọi người bắt đầu uống rượu cần bắt đầu vào phần hội
Dứt lời khấn, già làng và chủ lễ mời đại diện các già làng phía đoàn khách tiến về phía cây nêu, già làng và chủ lễ tiến hành nghi thức cột vòng tay cầu phúc, tặng cây cơm lam lớn cầu no đủ cho các đại điện cộng đồng được mời sum họp.
Cộng đồng các dân tộc uống rượu cần chung vui với đồng bào M'nông
Sau nghi thức, mọi người ngồi quây quần quanh cây nêu, già làng, người lớn tuổi chỉ dạy những kinh nghiệm trong đời sống, trong lao động sản xuất, đặc biệt là trao truyền vốn văn hóa cho thế hệ trẻ.
Nhiều đoàn du khách đã dừng chân tại không gian làng dân tộc M'nông để theo dõi lễ hội Sum họp cộng đồng
Nếu như các nghi lễ là hồn cốt dân tộc, thì phần hội mở ra cho người M’nông và các dân tộc khác một ngày hội vui cố kết cộng đồng, dân làng nam thanh nữ tú quây quần vui hội, trong bản độc tấu gõ cối mừng hội đặc trưng, trong tiếng cồng tiếng chiêng vang vọng, cùng nhau múa hát, thưởng các món ăn truyền thống, say trong men rượu cần M’nông cùng bạn bè và du khách chia sẻ niềm vui lễ hội.
Du khách cùng uống rượu cần, thưởng thức món ăn truyền thống và hòa vào những vũ điệu sôi động chung vui với lễ hội Sum họp cộng đồng của đồng bào dân tộc M'nông
Cộng đồng các dân tộc và du khách tham quan đã có dịp tiếp cận gần hơn với nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc M'nông tỉnh Bình Phước, được hòa mình vào không khí sôi động của phần hội với những lời ca điệu múa, thưởng thức hương vị rượu cần và các món ăn truyền thống được đồng bào M'nông chuẩn bị tại lễ hội, đồng thời, đem đến một không gian sum họp cộng đồng tại "Ngôi nhà chung" Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Hải Yến