Nét đặc sắc trong văn hóa dân tộc Mảng

(LVH) - Dân tộc Mảng, một cộng đồng dân cư sinh sống ở thượng nguồn sông Đà thuộc tỉnh Lai Châu, Điện Biên mang những nét đẹp văn hóa nguồn cội, bản địa độc đáo. Nền văn hoá dân tộc Mảng cùng hòa quyện tạo lên sức mạnh nội sinh và sức hấp dẫn của nền văn hóa Việt Nam.

Là dân tộc rất ít người và đang được bảo tồn cấp Nhà nước song dân tộc Mảng có đời sống văn hóa tinh thần khá phong phú. Từ kho tàng văn học dân gian phong phú, được truyền miệng qua nhiều thế hệ, nhiều câu chuyện cổ, những bài hát dân ca phản ánh tâm lý, nhân sinh quan tộc người đến trang phục, tập quán sinh hoạt, lễ tết, cưới xin, ma chay và cả những tục rất lạ như tục xăm cằm…

Không gian làng dân tộc Mảng tại "Ngôi Nhà chung"

Sinh sống trên những triền núi cao, bên những dòng suối mát lành, đồng bào dân tộc Mảng lưu giữ những sắc thái văn hoá dân gian đặc sắc, thể hiện qua môi trường diễn xướng, các hoạt động dân gian truyền thống như: Tết Nguyên đán, Tết rằm tháng giêng, Tết ăn lúa mới, phong tục cưới hỏi truyền thống. Đặc biệt là tiếng nói, truyện dã sử, sử thi, dân ca “Xoỏng”, hát đối đáp, các tập tục nông nghiệp, tang lễ... là các hoạt động chính trong đời sống người Mảng.

Người Mảng có 5 dòng họ, mỗi dòng họ lấy một con vật để cầm tinh làm vật tổ theo tín ngưỡng cổ truyền. Các lễ nghi nông nghiệp tập trung nhất là thờ cúng hồn lúa vào dịp thu hoạch mùa vụ hàng năm. Người phụ nữ có vai trò quan trọng thể hiện dưới hình thức mẹ lúa - chủ lễ. Mùa gieo hạt và mùa gặt hái, cộng đồng Mảng chung vui trò chơi, hát, đối đáp ma nữ kéo dài suốt ngày đêm không dứt cuộc. Trong dịp này, các bậc cao niên thường kể sử thi Soỏng Muảng nói về chia đất của cộng đồng Mảng. Các nhạc cụ chiêng, đàn một dây, sáo, khèn cũng được nam nữ người Mảng biểu diễn phản ánh những nét văn hoá tinh túy trong các lễ hội cộng đồng.

Đồng bào dân tộc Mảng giới thiệu Lễ vào nhà mới tại làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Trong đời sống hôn nhân, Trai gái người Mảng được tự do yêu đương và kết hôn. Nhà trai chủ động hỏi cưới vợ cho con. Lúc đưa dâu có tục đánh nhau giả giữa họ nhà trai và nhà gái để giành cô dâu, thể hiện sự lưu luyến của nhà gái với cô dâu trước khi về nhà chồng. Nghề thủ công truyền thống của người Mảng đạt trình độ tinh xảo với các sản phẩm đan lát phục vụ trong đời sống, sinh hoạt. Từ những sợi mây, nan giang được chẻ vót họ khéo léo đan thành những vật dụng. Nổi bật là chiếc bem đựng quần áo vải vóc, cất giữ trang sức, trang phục quý hiếm, những sản phẩm làm thủ công cũng là thước đo để đánh giá sự khéo léo, tài năng của người phụ nữ dân tộc Mảng.

Thúy Nga (TH)