Điểm du lịch: Làng dân tộc Ê Đê 

Du khách tìm hiểu nghề dệt truyền thống của người Ê Đê tại không gian nhà dài

Làng dân tộc Ê Đê, thuộc Khu các làng dân tộc II, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam có diện tích tổng thể 6.977m2, bao gồm 2 nhà sàn, 02 kho lúa và 2 nhà mồ. Nơi đây tái hiện không gian văn hóa truyền thống của đồng bào Ê Đê - một trong những dân tộc sinh sống lâu đời ở Tây Nguyên với những nét văn hóa đặc trưng như: nhà dài, nhà mồ, kho thóc, sân đua voi.

Bao gồm:
- 02 nhà sàn: Diện tích xây dựng 156 m2
- 01 nhà rông: Diện tích xây dựng 312 m2
- 02 kho lúa: Diện tích xây dựng 3x6 = 18m2
- 02 nhà mồ: Diện tích xây dựng 2x20 m2 = 40m2
- Sân đua voi: diện tích 800m2
- 01 nhà dịch vụ

Cả 2 nhà dài đều được thiết kế xây dựng như nhà truyền thống của người Ê-đê, được kết cấu bởi hệ thống rường (xà và giầm), cột với các vì cột được tính bằng giầm ngang (đê) không có liên kết kèo. Hai nóc ngôi nhà nhô ra phía trước và phía sau, che gần kín sân sàn.
Nhà dài đều có hai cửa chính, mở ở 2 đầu hồi. Cửa trước nhìn ra đường làng, cửa này dành cho khách và các thành viên nam. Cửa sau dành cho sinh hoạt của nữ. Trước hai cửa là hai sân sàn. Sân sàn trước được làm rộng hơn sân sau. Thang được đặt vào sân sàn. Mỗi nhà dài đều có 3 cầu thang, 2 chiếc đặt phía sàn trước, 1 chiếc đặt sàn sau nhà dài. Thang được làm từ những thân gỗ có đẽo bậc để tiện lên xuống nhà. Đầu thang vượt khỏi mặt sàn chừng 1m. Ở phần đầu thang được khắc nổi 1 đôi vú (k’sâu), phía trên khắc hình trăng non. Loại thang này gọi là Enhan pla dang. Cặp vú ở đây theo quan niệm truyền thống của người Ê-đê là biểu tượng quyền uy của người mẹ (mẫu hệ) trong đại gia đình sống trong ngôi nhà dài. Vành trang khuyết là biểu hiện cho khát vọng vươn lên sự hoàn thiện của người Ê-đê. Cầu thang nhỏ hơn đặt bên cạnh, là loại thang đẽo khá đơn giản từ 1 thân gỗ tròn, tạo các bậc. Cửa chính không nằm chính giữa mà sát với vách trái. Sát với hiên là sàn nhưng sàn khách dài gấp đôi sàn sau.

Ngoài ra, tại làng dân tộc Ê-đê còn có hàng cây Kơ Nia, được trồng ngay phía ngoài làng dân tộc Ê-đê, sát sân đua voi. Loài cây này mang ý nghĩa tâm linh rất lớn đối với các dân tộc bản địa Tây Nguyên, họ coi chúng là nơi trú ngụ của thần thánh, của vong linh những người đã khuất. Trên nương rẫy của đồng bào thường có các cây kơ nia cổ thụ được sử dụng như cây che mát mỗi lúc nghỉ giải lao, nghỉ trưa.

Người Ê Đê duy trì gia đình lớn mẫu quyền gồm nhiều gia đình nhỏ cùng cư trú trong một ngôi nhà dài. Ngôi nhà dài được coi như một biểu tượng cho nền văn hóa đậm tính sử thi hùng tráng của đồng bào Ê Đê với những nét kiến trúc nghệ thuật bản địa độc đáo. Cuộc sống trong ngôi nhà dài thể hiện nề nếp, phong cách, quy củ của một gia đình lớn và đây là ngôi nhà lớn của nhiều thế hệ chung sống, đặc trưng cho chế độ mẫu hệ. Nhà thường xuyên được nối dài thêm mỗi khi có một thành viên nữ trong gia đình lấy chồng.

Du khách tham quan tại làng dân tộc Ê Đê

Không gian ở của người Ê Đê - nhà dài được tạo dựng bằng gỗ, tre, nứa, mái lợp cỏ tranh. Tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, nhà dài Ê Đê có mái nhô hai đầu hồi che cột hiên và có hai cửa, cửa trước dành cho khách và nam giới, cửa phía sau dành cho phụ nữ. Về cơ bản, nhà chia làm ba phần: sân sàn, ngăn khách và ngăn ở. Sân sàn trước, tiếng Ê Đê gọi là Đring Gah, nơi đây thường làm nơi giã gạo, nơi ngồi trò chuyện của các thành viên trong gia đình sau một ngày lao động vất vả. Sân sàn sau hay còn gọi là Đring Ôk thường được làm nhỏ hơn sân trước và đây là nơi sinh hoạt riêng của gia đình.

Trong nhà dài Ê Đê của làng còn lưu giữ bộ chiêng gồm 6 chiếc để lọt vào nhau, sắp xếp lớn đến nhỏ và một chiêng có núm để cầm trịch và giữ nhịp. Đối với người Ê Đê tiếng chiêng mang đậm tính tiết tấu, âm thanh chắc khỏe, dồn dập ngân vang xa như nói lên khát vọng của chàng Đam San đi tìm nữ thần mặt trời thủa nào. Ngoài ra, ở đây còn trưng bày nhiều nhạc cụ tre nứa, đồ dùng, vật dụng do chính chủ thể văn hóa chế tác và tặng lại Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam trong các đợt tham gia hoạt động tại đây.

Cùng với cồng chiêng, người Ê Đê còn sử dụng khá nhiều nhạc cụ độc đáo, trong đó phổ biến là loại nhạc cụ hơi được làm bằng các ống trúc, tre, nứa (Đinh như, Đinh bnot bút) và nhạc cụ gõ cũng bằng tre, nứa như đàn tơ-rưng, chiêng tre... Nhiều nhạc cụ tre, nứa này đã được chính chủ thể chế tác, giới thiệu và diễn tấu tại không gian làng dân tộc Ê Đê. Du khách đến làng dân tộc Ê Đê tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộ Việt Nam cũng sẽ được trải nghiệm cách diễn tấu nh nhạc cụ tre nứa này. 

Tại đây, nhiều lượt chủ thể văn hóa đã về tham gia hoạt động hàng ngày nhằm giới thiệu những nét văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc mình cho du khách với tham quan. 

Nhiều sản vật của vùng Tây Nguyên cũng được giới thiệu, bày bán đây như: phấn hoa, mật ong, cà phê.v.v..., đấp ứng nhu cầu mua sắm đa dạng của du khách.

Du khách tham quan đến với làng dân tộc Ê Đê không chỉ được chiêm ngưỡng hệ thống kiến trúc văn hóa truyền thống tiêu biểu của người Ê Đê với nhà dài, kho lúa, sân đua voi mà còn được trải nghiệm, tương tác cùng chủ thể văn hóa các hoạt động như: chế tác nhạc cụ truyền thống, dệt vải, diễn tấu cồng chiêng, chế biến ẩm thực, đan gùi, tham gia các lễ hội truyền thống cũng như các trò chơi dân gian và hòa mình trong các chương trình dân ca, dân vũ sôi động.

PVHH