Tổ chức các hoạt động tháng 1 “Xuân vùng cao”

(LVH) - Là chủ đề hoạt động tháng 1 được tổ chức từ ngày 01- 31/01/2020 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), nhằm giới thiệu không khí nô nức đón xuân đầu năm cùng các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán, các hoạt động truyền thống đón Tết vui xuân, đặc trưng các dân tộc, góp phần giới thiệu, quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống, tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, đoàn kết, gắn bó, hỗ trợ cùng phát triển nhân dịp đầu năm mới 2020.

Các hoạt động với sự tham gia của khoảng hơn 100 đồng bào của 15 dân tộc (Tày, Dao, Mông, Nùng, Thái, Mường, Ơ Đu, Khơ Mú, Ba Na, Tà Ôi, Cơ Tu, RagLai, Ê Đê, Khmer) với sự tham gia của 12 địa phương, với các điểm nhấn của các địa phương có đồng bào hoạt động hàng ngày (Thái Nguyên, Hà Nội, Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Ninh Thuận, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Sóc Trăng).

Chương trình tháng 01 “Xuân vùng cao”với các hoạt động như:

Hoạt động chuyên đề điểm nhấn “Xuân về trên bản Mường”

Tái hiện Lễ giải hạn đầu năm của đồng bào dân tộc Tày, Nùng tỉnh Thái Nguyên: Lễ giải hạn đầu năm là một phong tục, hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng dân gian độc đáo của bà con dân tộc Tày, Nùng đã tồn tại từ lâu đời và còn được lưu giữ, bảo tồn cho đến tận ngày nay. Lễ giải hạn đầu năm nhằm xua đuổi đi cái xấu, cầu mong năm mới an lành, mọi việc hanh thông, thuận lợi. Đầu năm đồng bào thường mời then, giàng (pựt), tào… (gọi chung là thầy) về nhà hoặc đến nhà thầy làm lễ giải hạn để giảm bớt các rủi ro, vận hạn, bệnh tật, cầu mong an lành cho cả năm. Đây là một phong tục, hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng dân gian đã tồn tại lâu đời, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, đến nay, vẫn được bảo tồn, lưu giữ. Giải hạn là một nét tín ngưỡng độc đáo tồn tại lâu đời vừa đặc sắc về hình thức lại vừa chứa đựng những giá trị tâm linh đặc biệt. Đây là một nét đặc sắc của loại hình văn hóa tín ngưỡng cần được gìn giữ, bảo tồn và phát huy.

Chương trình giới thiệu nghi thức “Lẩu Then” và khúc hát ngày Xuân: Hát then không những là loại hình văn hoá, văn nghệ đặc sắc mà còn gắn một phần tâm linh trong đời sống xã hội. Hát Then luôn có sức sống mãnh liệt trong đời sống nhân dân, là niềm tự hào đối với người dân tộc Tày, Nùng… Đi thăm bản làng của đồng bào dân tộc Tày, Nùng đều bắt gặp nghe những làn điệu Then truyền thống. Hòa trong vẻ đẹp của núi rừng Việt Bắc, tiếng đàn tính, những câu Then của đồng bào như dìu dặt, hòa quyện trong tiếng gió, tiếng xào xạc của lá rừng…Những làn điệu then càng tạo thêm vẻ yên bình, nét đẹp văn hóa của đồng bào nơi đây. Vừa qua, ngày 13/12/2019 Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã ghi danh “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam’ vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.

Hoạt động chuẩn bị, trang trí không gian đón Tết tại các làng dân tộc đang hoạt động hàng ngày

Bên trong nhà: Treo ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc và trang trí không gian nhà theo đúng phong tục ngày tết của từng dân tộc (Bày trí mâm ngũ quả, cành đào…) Ưu tiên các dân tộc đón Tết tại Làng
Bên ngoài: Trang trí cổng, không gian xung quanh, lối đi vào và không gian tổ chức trò chơi dân gian. Trang trí tiểu cảnh điểm nhấn để du khách chụp hình. Đặc biệt làm nổi bật không khí đón mừng năm mới của các làng dân tộc Tây Bắc (dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Tày, Nùng, Khơ Mú, Ơ Đu…), gắn với hoa đào, hoa mận, tăng cường các loại cây hoa, màu xanh của bản làng để thấy được sự no ấm, trù phú của ngày Xuân.

Phối hợp tổ chức các hoạt động đón Tết Canh Tý 2020 và Ngày hội “Gói bánh chưng xanh cùng người nghèo ăn Tết” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Theo Kế hoạch số 584/KH-LVHDL).

Hoạt động tâm linh Chúc phúc đầu năm mới và “Bát hội đầu xuân” (Đêm 30, sáng mùng Một Tết, trọng tâm là ngày mùng 5 Tết) tại chính điện chùa Khmer, chùa Pháp Ấn.

Đại đức trụ trì chùa Khmer và các nhà sư tụng kinh chúc phúc cầu an cho phật tử, du khách dịp đầu năm mới và cột chỉ tay dịp đầu năm mới. Dâng hương tại chùa Pháp Ấn.

Ngày mùng 5 Tết: Hành trì bình khất thực đầu Xuân để mang đến sự may mắn, an lành, tĩnh tâm cho tất cả mọi người.

Hoạt động của đồng bào các dân tộc hoạt động tại Làng

Hoạt động cuối tuần của các nhóm nghệ nhân đang hoạt động hàng ngày tại Làng: Tại không gian các làng dân tộc đồng bào dự kiến đón Tết tại Làng thể hiện các phong tục chúc Tết theo truyền thống và mang đậm sắc màu dân tộc vùng miền nhất là thời gian từ mùng 1 Tết đến 15 tháng Giêng); Từ không gian bên ngoài đến âm thanh rộn rã không khí Xuân năm mới.

Hoạt động đón tiếp khách đầu Xuân Năm mới: Đón khách theo phong tục năm mới của đồng bào, các làng dân tộc đi chúc Tết, thăm hỏi nhau, giao lưu đầu năm mới giữa các làng và khách du lịch.
Các trò chơi dân gian truyền thống được đẩy mạnh giới thiệu cho du khách như trò ném pao, nhảy sạp, đi cà kheo, kéo co, bập bênh, đánh đu được liên tục sửa sang trang trí để thu hút khách; đồng bào cùng hướng dẫn du khách trải nghiệm để hòa cùng với không khí vui tươi ngày xuân.

Hoạt động hàng ngày của các nhóm đồng bào tại Làng 

Tái hiện cuộc sống hàng ngày, giới thiệu văn hóa truyền thống dân tộc những ngày đầu Xuân Năm mới.
Thao tác, giới thiệu tri thức dân gian, ẩm thực, trình diễn nghề thủ công truyền thống và giới thiệu sản phẩm như thổ cẩm, nhạc cụ dân tộc…
Trò chơi dân gian ngày xuân: Nhảy sạp, đi cà kheo, ném còn, đánh đu, đi cầu Kiều, đánh yến, tó má lẹ...

Bên cạnh đó là các hoạt động hàng ngày, cuối tuần, hội xuân, chương trình du lịch Homestay, trải nghiệm ẩm thực, trò chơi dân gian... nhằm giới thiệu nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào, cùng các hoạt động trải nghiệm tại “ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, góp phần tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, thu hút khách du lịch đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Chương trình tổng thể

Phạm Hương