7/16/2014 1:25:22 AM

Sa la trong quần thể chùa Khmer tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

(LVH) - Sa la (tên đầy đủ: Saladàna) trong quần thể chùa Khmer tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam có nghĩa là Lễ đường, là nơi diễn ra các lễ cúng dường vật thí tứ sự, trai tăng chứ không thiền định, không hành tăng sự, làm lễ đại giới đàn như chánh điện chùa Khmer. Sa la có diện tích nền 116,76m2 và được xây trên nền cao nhưng không cao hơn chánh điện.

Sala được xây dựng theo kiểu nhà sàn, mặt sàn cách đất 1,5m, có diện tích nền là 116,76m² và chiều cao mái là 10,15m.

Sa la được xây dựng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, tháng 11/2011.Ảnh: Nguyễn Xuân Triều

Sala có mặt chính là chiều rộng. Bốn phía Sala đều có bậc cấp đi lên gồm 5 bậc. Cửa đi vào Sala được bố trí ở 2 đầu hồi. Dọc tường hai bên Sa la có 2 dãy cửa sổ mở để lấy sáng và thông thoáng. Sala có khung kết cấu chính bằng hệ cột khung bê tông cốt thép, hàng cột hiên phần chân được nối liền với hệ lan can hành lang. Đỉnh cột có gắn trang trí tượng chim Crud đỡ phần mái, tạo sự bề thế, uy nghiêm cho ngôi Sa la.

Tượng chim thần Crud được gắn trang trí trên cột, đỡ phần mái, tạo sự bề thế cho Sa la

Điểm đặc biệt của Sala là hệ mái. Hai khối mái khổng lồ chồng lên nhau cao vút lên trời rồi tựa trên "đôi bàn tay nhỏ nhắn" của chim thần Crud. Xung quanh phần dưới của các mái trang trí bằng các họa tiết hoa văn Khmer đắp chìm nổi. Tiếp giáp hai mặt chiều dài của mái trên đưa cao hẳn lên trời, hai mặt còn lại của hai bên tự tạo ra hai hình tam giác cân gọi là Hô-chen (Cánh én), có cạnh đáy là cạnh trên của mái dưới, đỉnh mái nhô ra, để tạo độ sâu cho Hô-chen. Bên cạnh đó, các nghệ nhân thêm vào đó bằng diềm mái thân thần Rắn Naga thả thân xuống dưới, đầu ngóc lên trời theo từng khối mái, đuôi quấn vào nhau uốn cong đưa ra ngoài theo chiều dài của mái. Cách trang trí kết hợp với cách tạo hình khối cho mái làm tăng thêm nét đặc sắc, thanh thoát nhẹ nhàng trong kiến trúc, đồng thời làm tăng thêm ý nghĩa cao siêu trong triết lý Phật giáo. Đó là mái Sa la chỉ có hai lớp biểu tượng cho hai cõi Dục giới và Sắc giới, bởi lẽ công năng sử dụng trong đó chỉ cúng dường vật thí tứ sự, trai tăng chứ không thiền định, không hành tăng sự, làm lễ phát lồ hay làm lễ đại giới đàn như chánh điện.

Các nghệ nhân Khmer đang sơn đường mái Sa la Phần mái Sa la giống ngôi chánh điện, biểu trưng cho kiến trúc độc đáo của người Khmer

Bên trong Sa la, phần chính giữa là bồ đoàn thờ kim thân đức Phật, tạc ngồi theo thế kiết già, quay mặt về hướng Đông. Trong lòng Sala là 2 dãy cột có 08 cột tròn có trang trí hoa văn đặc trưng Khmer.

Nghệ nhân đang đắp, tạo dáng cho Đức Phật. Ảnh chụp tháng 7/2013

Quang cảnh bên trong Sa la

Trên tường bên trong Sala trang trí tranh vẽ thuật lại theo Túc Sanh truyện, cũng thuật lại một phần sự nghiệp và cuộc đời của đức Phật (nối với lịch sử đức Phật trong chánh điện).