Tái hiện Lễ rước cây nêu của người Ê Đê tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam

(LVH) - Chiều nay 27/3/2015, tại không gian nhà dân tộc Ê Đê, Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam, cộng đồng dân tộc Ê Đê đến từ tỉnh Đắk Lắk đã tái hiện Lễ Rước cây nêu vào nhà. Đây là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc ở Tây Nguyên nói chung và người Ê Đê tỉnh Đắk Lắk nói riêng.

Cây nêu đối với dân tộc Ê Đê nói riêng, các cộng đồng dân tộc bản địa Tây Nguyên nói chung có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh của đồng bào. Theo quan niệm của họ, cây nêu là cầu nối giữa đất với trời, cầu nối tâm linh đưa những gửi gắm, ước vọng của con người tới yang, thần linh và những người đã khuất, cầu mong sự bình yên, no đủ.

Cây nêu, các ché rượu cần, vòng tay bằng đồng, nhạc cụ truyền thống của đồng bào (đing tặk tar, đing buốt, đing năm, đing tút, chiêng, trống...), trang phục và các vật dụng khác phục vụ việc tái hiện các nghi thức trong lễ rước được các nghệ nhân chuẩn bị kỹ lưỡng. Thày cúng A Y Phi La đến từ buôn Ju, xã Ea Tu thành phố Buôn Ma Thuột làm chủ lễ.

Cây nêu được dựng trong nhà dài của đồng bào Ê Đê

Các nghi thức diễn ra tại khu vực gah của nhà dài- phần không gian để tiếp khách và dành cho sinh hoạt chung của cả nhà ngôi nhà. Đây là nơi dựng cây nêu được đặt bên các ghè rượu cần. Đồ cúng được chuẩn bị gồm 5 bát cơm trắng, 5 miếng trầu cau, 5 miếng cơm, 5 đĩa lòng, 1 tẩu hút thuốc, một cây nến, những chiếc vòng tay bằng đồng...

Thày cúng A Y Phi La bắt đầu thực hiện nghi thức cúng Yang và thần linh

Đến giờ hành lễ, thày cúng cất lời khấn và mời Yang cùng thần linh về chứng giám nghi thức rước cây nêu của đồng bào, mong Yang cùng thần linh phù hộ gia chủ và gia đình khỏe mạnh, no ấm, gặp may mắn trong cuộc sống.

Thày cúng đeo vòng tay cầu mong thần linh phù hộ cho gia chủ

Tiếp đến là nghi thức uống rượu cần, mời cơm trong dòng họ và đeo vòng tay cho vợ chồng chủ nhà. Sau vợ chồng chủ nhà là phụ nữ, cuối cùng là nam giới trong gia đình thực hiện các nghi thức này, dưới sự điều khiển của thày cúng. Theo quan niệm của người Ê Đê, đeo vòng tay là một nghi thức quan trọng, những chiếc vòng tay đã được thày cúng làm lễ, Yang cùng thần linh chứng giám sẽ che chở và mang lại sức khỏe và may mắn cho người được đeo, đi theo suốt cuộc đời của họ.

Sau cùng là nghi thức cúng ma vất vưởng, được thày cúng thực hiện ở phía cuối gian gah, quay về hướng đông, với ‎mong muốn các linh hồn vất vưởng không đến quấy rầy, làm điều xấu hại gia đình.

Thày cúng thực hiện nghi thức cúng những linh hồn vất vưởng

Phần nghi thức được kết thúc sau khi khách mời và du khách tham gia uống rượu cần mừng gia chủ, mừng gia đình. Tiếng cồng chiêng nổi lên, các cô gái nhịp nhàng trong những nhịp xoang truyền thống.

Các cộng đồng dân tộc Ba Na, Giẻ Triêng tham dự

Tây Nguyên là vùng đất lưu giữ những giá trị văn hóa vừa độc đáo vừa đa dạng, giàu bản sắc của nhiều dân tộc. Lễ Rước cây nêu vào nhà là một trong những sinh hoạt văn hoá, phản ánh đậm nét đời sống, tinh thần của đồng bào Ê Đê tỉnh Đắk Lắk. Đây là một hoạt động thiết thực và ý nghĩa do chính chủ thể văn hóa thực hiện nhằm giới thiệu nét phong tục  đặc sắc của người Ê Đê tại “Ngôi nhà chung” của 54 dân tộc Việt Nam với du khách trong nước và quốc tế.

Phạm Hương - Đào Loan