Nét đẹp đám cưới người Nùng Phàn Slình tỉnh Lạng Sơn tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
(LVH) - Sáng 2/9, về tham gia hoạt động “Vui Tết độc lập” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), các nghệ nhân và diễn viên quần chúng đến từ thôn Sơn Hồng xã Gia Cát, xã Tân Thành và xã Xuân Long huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn đã giới thiệu nét đẹp trong lễ cưới của người Nùng Phàn Slình đến cộng đồng các dân tộc và du khách thập phương đến tham quan và hòa vào các hoạt động chào mừng Quốc khánh 2/9 tại "Ngôi nhà chung".
Đoàn nhà trai mang đồ lễ đến nhà gái thực hiện lễ rước dâu.
Mở đầu lễ cưới, đoàn nhà trai đến nhà gái thực hiện lễ rước dâu. Đoàn nhà trai gồm: người gánh xính lễ, ông mối - gọi ông mòi; cô đón - nàng tẳng; chú rể - pò khưi và phù rể - khơi pợn. Đoàn nhà trai trước khi bước vào nhà gái sẽ chào hỏi và mời thuốc lá, mời trầu cho bà con đến dự và xem.
Chú rể thực hiện việc đá chân vào mâm lễ và lật úp chiếc mâm với ý nghĩa bảo vệ sự bình an cho gia đình.
Tiếp đó ông mối - cũng là người am hiểu phong tục nghi lễ cúng bái của dân tộc Nùng sẽ làm nghi lễ cúng ma trước sân và tống tiễn những thành phần đó đi về. Chú rể thực hiện việc đá chân vào mâm lễ và lật úp chiếc mâm với ý nghĩa bảo vệ sự bình an cho gia đình.
Phù dâu sẽ có lời chào hỏi nhà trai, sau đó cô đón đáp lại để xin vào nhà bằng câu hát cỏ lẩu.
Ngay lúc đó, phù dâu sẽ có lời chào hỏi nhà trai, sau đó cô đón đáp lại để xin vào nhà bằng câu hát cỏ lẩu: Phù dâu: Cô đón ơi/hôm nay thật là đẹp/Có lời mời cô đón/đến tận nhà gái chơi/Có rượu và có trà/Cô đến đây cùng ai ?. Cô đón: Phù dâu ơi/xin hãy lắng nghe/hôm nay thật là đẹp/tôi đến đây vài người/chú rể và ông mối/mặc những bộ áo mới/đến đón bông hoa tươi/bông hoa đẹp nghìn vàng.
Sau khi ông mối tiến hành nghi lễ bổ cau, đáp lại nghi lễ bổ cau, ông đưa (bên nhà gái) sẽ giao tờ giấy đã ghi số mệnh - gọi là lục mình, ăn mình cho ông mối.
Nhà gái đón xính lễ và bước vào nhà, mời đoàn nhà trai vào nhà dự tiệc. Chú rể lạy gia tiên bên nhà gái, sau đó mời nước gia đình nhà gái và họ hàng hai bên đã đến chia vui.
Cô dâu mời nước mọi người rồi mới theo đoàn rước về nhà chồng.
Đến giờ lành, ông mối xin cô dâu ra cửa. Lúc này ông mối tiến hành nghi lễ bổ cau, quả cau chính là vật phẩm dâng cúng cho tổ tiên cũng là biểu tượng cho hạnh phúc lứa đôi. Ông mối bổ quả cau ra làm đôi để tuộng trưng cho đôi lứa đã được tổ tiên chứng giám, hai bên gia đình và họ hàng chấp thuận, hạnh phúc viên mãn.
Cô dâu theo đoàn rước về nhà chồng.
Đáp lại nghi lễ bổ cau, ông đưa (bên nhà gái) sẽ giao tờ giấy đã ghi số mệnh - gọi là lục mình, ăn mình cho ông mối, hai ông vui vẻ đáp từ bằng những câu chúc hạnh phúc.
Cô dâu xinh đẹp rạng rỡ trong ngày cưới.
Cô đón vào đón cô dâu ra trước bàn thờ tổ tiên để bái lạy trước khi ra cửa. Cô dâu lạy gia tiên, được đội nón và ra cửa .Trước khi xuất giá tòng phu, cô dâu được cô đón, bạn bè, người nhà xiêm y, sửa soạn khăn áo, và rửa mặt ngay trước nhà. Cô dâu mời nước mọi người rồi mới theo đoàn rước về nhà chồng.
Của hồi môn của cô dâu được đoàn rước dâu mang sang nhà trai.
Theo phong tục, ngày xưa có nhiều dã thú và đề phòng bất trắc, nhà trai rước dâu sẽ đi trước, sau đó một đoạn lại quay lại đón dâu với ý nghĩa bảo vệ sự bình an, rồi tiếp tục hành trình.
Cô dâu chú rể chuẩn bị vào làm lễ tại nhà trai.
Giống như trước khi vào nhà gái, lúc này đoàn rước dâu tiến vào cổng nhà trai, ông mối lại thực hiện nghi lễ cúng ma trước sân và tống tiễn những thành phần đó đi về.
Ông mối vào buồng cô dâu, rải chiếu và niệm chú với mong ước cầu hạnh phúc cho đôi bạn trẻ.
Cô dâu thực hiện việc đá chân vào mâm lễ và lật úp chiếc mâm với ý nghĩa bảo vệ sự bình an cho gia đình. Cả đoàn tiến dần vào nhà.
Cô đâu được đưa vào buồng tân hôn, thực hiện nghi lễ đốt bốn que diêm rải bốn góc tường, với ý nghĩa tẩy uế và cầu cho sự ấm áp trần đầy yêu thương.
Tiếp đó, ông mối vào buồng cô dâu, rải chiếu và niệm chú với mong ước cầu hạnh phúc cho đôi bạn trẻ, cầu cho con đàn cháu đống, tình cảm đôi lứa bền chặt keo sơn.
Cô dâu được phù dâu đưa ra đi kính rượu, mời trà và mời khăn mặt mẹ chồng, bố chồng.
Sau khi làm lễ xong, cô đón sẽ đưa cô dâu vào nhà lạy gia tiên. Cô dâu chú rể được ông mối, bà đón rải chiếu lạy gia tiên. Cô đâu được đưa vào buồng tân hôn, thực hiện nghi lễ đốt bốn que diêm rải bốn góc tường, với ý nghĩa tẩy uế và cầu cho sự ấm áp trần đầy yêu thương. Kế đó, nhà trai sẽ thắp một ngọn đèn trong phòng tân nương.
Chú rể mở hòm đựng hồi môn của cô dâu.
Nhà trai mời nhà gái dùng tiệc cưới. Cô dâu được phù dâu đưa ra đi kính rượu, mời trà và mời khăn mặt mẹ chồng, bố chồng .Tiếp đó là nghi lễ mở hòm, mời bên nhà trai mở ra chứng giám. Chú rể xin ông đưa chìa khóa mở hòm.
Các cặp và nhóm đối nhau nam nữ hát sli và cỏ lẩu đám cưới.
Bên nhà trai đáp lại bên nhà gái có nhiều của hồi môn, mọi thứ đều quý giá, trang trọng. Sau đó, các cặp nam nữ hát sli và cỏ lẩu đám cưới. Cuộc vui cứ như vậy đến tận thâu đêm suốt sáng, người trả lời kẻ đáp lại câu sli cuốn hút nam thanh nữ tú, phù dâu phù rể, bàn bè hai bên tưng bừng tham gia.
Hải Yến