Cùng cộng đồng dân tộc Tà Ôi tổ chức lễ Gieo hạt

(LVH)- Sáng 1/5, tại làng dân tộc Tà Ôi, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam chủ thể văn hóa đến từ Thừa Thiên - Huế đã tái hiện nghi lễ quan trọng, gắn liền với hoạt động sản xuất của mình. Đây là một trong những hoạt động của tháng Tư “Sắc màu các dân tộc Việt Nam” diễn ra tại đây (từ 29/4 - 2/5).

Nghi thức cúng của 2 chủ lễ tại nhà rông

Người Tà Ôi sinh sống lâu đời tại huyện A Lưới, phía Tây của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Vốn theo tín ngưỡng vạn vật hữu linh, với bà con, các thần linh đều ngự trị trên tất cả những mảnh nương con suối, bảo vệ và chở cho buôn làng của mình. Lễ Apier – Lễ Gieo hạt là một nghi lễ nông nghiệp thể hiện sự tôn thờ thần Núi, thần Sông và đặc biệt là thần Lúa, cầu mong cho mưa thuận gió hòa mùa màng bội thu… Lễ cúng này được tổ chức hàng năm trước khi bà con trỉa lúa, gieo hạt trên nương với quan niệm, không làm lễ cúng này thì thần Lúa sẽ không thức dậy, mùa màng không tốt tươi, con sâu con mọt phá hoại. Vì vậy, đây là một nghi lễ quan trọng trong văn hóa của người Tà ôi.

Cộng đồng dân tộc Tà Ôi đang tổ chức các hoạt động hàng ngày tại Làng đã thực hiện tái hiện lễ cúng quan trọng này để giới thiệu với du khách đến tham quan. Như truyền thống từ bao đời ở quê hương mình, bà con chuẩn bị cho lễ Gieo hạt với 1 con heo, 1 con gà, 1 ché rượu cần, gạo nếp, bánh, mía và không thể thiếu các loại hạt giống (lúa, ngô, lạc, đậu, vừng...). Bên cạnh đó, bà con cũng chọn mảnh đất chuẩn bị cho nghi lễ Gieo hạt. Đất được cải tạo mảnh thành khoảnh nhỏ để phù hợp cho các loại hạt. Một cây nêu cũng đã được dựng chuẩn bị ngay tại khoảng đất được chọn..

Vào giờ đẹp, lúc 9h, tất cả mọi người tập trung tại nhà rông để tiến hành nghi lễ đầu tiên. Đại diện nhóm Tà Ôi là nghệ nhân Viên Đăng Minh và nghệ nhân, già làng Hồ Văn Hạnh làm chủ lễ.

Tại lễ cúng ở nhà rông, nghệ nhân Viên Đăng Minh đọc lời khấn với nội dung báo cáo với giàng, thần linh về việc tiến hành nghi lễ Gieo hạt và mời thần linh thụ lễ do bà con dâng lên, cầu xin giàng và thần linh đánh thức hạt mầm lên xanh tốt…

Tiếp đó, bà con mang lễ vật ra ngoài mảnh đất đã được chọn và chuẩn bị cho nghi lễ Gieo hạt. Chủ lễ Hồ Văn Hạnh lấy một chiếc chiêng la cho những hạt giống vào đó, đánh chiêng lên cho hạt giống thức dậy với ý nghĩa đánh thức hạt giống thức dậy đều, nảy mầm, lên đều và lên đẹp.

Đại diện các gia đình có hạt giống đã được bỏ sẵn trong giỏ dựng đứng bên cạnh giá cúng. Chủ lễ Hồ Văn Hạnh bắt đầu đọc lời cúng các vị thần và giàng với nội dung đánh thức các vị thần đang ngự trị trên mảnh nương con suối để chứng dám nghi lễ và đánh thức thần lúa để chuẩn bị cho một mùa gieo hạt mới… cầu mong, mưa thuận gió hòa, thần lúa mọc lên xanh tốt, không bị con sâu con mối phá hoại cũng như các hạt giống sẽ lên đều, lên xanh, lên đẹp…

Sau khi lời cúng của chủ lễ, các hạt giống được bà con gieo xuống mảnh đất được chọn. Sau khi gieo hạt xong họ cùng nhau rào lại cẩn thận cho thửa rẫy đã đã được chọn và theo dõi kết quả gieo hạt.

Sau khi các nghi lễ cúng kết thức, chương trình giao lưu văn nghệ của các cộng đồng dân tộc đang tham gia các hoạt động hàng ngày tại Làng được diễn ra trong không khí thân tình, gần gũi.

Lễ Gieo hạt và các hoạt động dân ca dân vũ tại làng dân tộc Tà Ôi đã thu hút đông đảo du khách tham quan. Đây là hoạt động nhằm giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc và là hình thức kích cầu du lịch của Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Thu Loan