Làng dân tộc Hà Nhì

Làng dân tộc Hà Nhì - Khu các làng dân tộc I - Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Làng dân tộc Hà Nhì tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam có diện tích 0,34ha, trong đó diện tích xây dựng 202,47m2, bao gồm 02 nhà trình tường và 01 nhà che cối giã gạo. Nhà Hà Nhì tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam gồm có 2 nhà trình tường với tổng diện tích 196,94m2.

Nhà trình tường là loại nhà phổ biến của một số dân tộc ở các tỉnh miền núi phía Bắc, song kiểu nhà trình tường của người Hà Nhì lại có những nét độc đáo riêng với kỹ thuật ghép đá làm phần móng và kè chân tường, kỹ thuật trình tường bằng đất, kỹ thuật ráp nối bộ khung nhà bằng gỗ, 4 mái hình thang cân, lợp gianh tạo thành hình chóp nhọn. Nhà có phần nền đất, phần sàn gỗ và sàn gác để thích ứng với điều kiện môi trường và khí hậu.

Không gian nhà ở của đồng bào dân tộc Hà Nhì tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Tuy là nhà trình tường, nhưng nhà người Hà Nhì vẫn có bộ khung được hình thành trên cơ sở các vì kèo. Để lắp ráp bộ khung nhà, người Hà Nhì sử dụng hai kỹ thuật cơ bản là ngoãm nhân tạo và mộng luồn. Tất cả các mộng luồn đều được gia cố bởi các nêm. Do bộ khung có kết cấu vì cột, các thanh kèo của ngôi nhà không kết trực tiếp với quá giang và cột mà các thanh kèo kết với phần mái. Các thanh kèo được đỡ trực tiếp bằng hệ thống đòn tay cái và đòn nóc, đồng thời được cố định bởi những thanh giằng mái. Ngoài các thanh kèo chính làm bằng gỗ còn có các thanh kèo phụ.

Nhà của người Hà Nhì được kè móng bằng đá. Móng nhà được đào sâu khoảng hai gang tay rồi kè bằng đá lên cao hơn mặt sân khoảng hai gang. Lớp đá ở móng và chân tường để cho ngôi nhà được vững chắc.
Mái nhà của người Hà Nhì được lợp bằng cỏ gianh. Song người ta không đánh thành từng tấm gianh mà để nguyên cả bó, rải ra thành từng lớp, phần gốc quay xuống dưới rồi dùng nẹp cố định lại.

Mỗi ngôi nhà có từ 3-4 cửa thông gió và lấy ánh sáng. Người Hà Nhì không làm cửa sổ to vì sợ mùa đông gió lạnh lùa. Khi trình tường, chỉ để lại mấy ô tròn nhỏ hơi chếch lên cao, cũng có thể coi đó là cửa sổ. Những ô nhỏ này vừa có tác dụng thông gió cho nhà thoáng khí, vừa để khói bếp thoát ra ngoài. Bàn thờ tổ tiên của người Hà Nhì đặt ở phía trong vách ngăn gian hồi bên trái và gian giữa, gần bếp kiềng, bên trên chỗ ngủ của nam giới.

Trong nhà người Hà Nhì có hai bếp: bếp kiềng và bếp lò. Bếp kiềng thường được tạo thành từ 3 hòn đá cuội chôn xuống phần nền đất nện trong một khung gỗ hình vuông, đặt sát bàn thờ tổ tiên phía vách phải trên sàn của gian giữa. Bếp lò có hình vuông, thường được đắp bằng đất sét trước khi vào nhà mới.
Buồng ngủ của chủ nhà được bố trí ở gian bên phải, sát vách ngăn với gian giữa thuộc phần phía trong mặt bằng của ngôi nhà.

TTD