Lễ cúng Tết Thanh minh của đồng bào dân tộc Dao
(LVH) - Ngày 04/4, tại không gian Làng dân tộc Dao, Khu các Làng dân tộc II, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô - Sơn Tây - Hà Nội), đồng bào dân tộc Dao đang hoạt động sinh sống hàng ngày tại đây đã tổ chức Lễ cúng Tết Thanh minh (xình mình) theo truyền thống của đồng bào mình.
Thầy cúng làm lễ
Tết Thanh minh là nghi lễ bắt buộc và là truyền thống được duy trì bao đời nay của đồng bào dân tộc Dao nói chung và người Dao quần chẹt ở Ba Vì nói riêng. Người Dao là một dân tộc có nguồn gốc từ vùng Nam Trung Hoa di cư vào. Theo quan niệm của đồng bào, ở thế giới bên kia cũng có cuộc sống như ở trần gian. Người đã chết cũng phải cần tiền bạc, thực phẩm để làm chi phí sửa chữa tu bổ lại nơi cư ngụ. Chính vì thế khi đến nơi định cư, hàng năm vào dịp Thanh Minh (xình mình) người Dao đều tổ chức lễ cúng nhằm cầu mong cho tổ tiên và người đã khuất được an cư ở cõi âm, phù hộ cho con cháu được an lành.
Phần lễ gồm 3 con gà (trong lễ cúng này, người Dao thường thỉnh mời 03 đối tượng thờ cúng là Bàn Vương, tổ tiên, thổ địa Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam), bánh dầy, 2 đĩa to cá (tính đầu sinh, càng nhiều con càng tốt), 5 cái chén, 1 chai rượu, vàng mã bằng giấy bản của dân tộc Dao tất cả đặt vào mâm lễ trên cái bàn gỗ trước bàn thờ tổ tiên. Theo quan niệm của bà con, khi thỉnh mời tổ tiên về phải có rượu thịt để tỏ lòng thành kính, biết ơn với tổ tiên, phải có tiền bạc để tổ tiên làm lộ phí. Hiện nay, gia chủ có 5 vị tổ tiên có công ơn lớn đang được thờ cúng, điều đó được thể hiện qua số lượng chén trong mâm cúng.
Lễ cúng được thực hiện trong nhà, trước bàn thờ tổ tiên. Nội dung bài cúng: thỉnh mời Bàn Vương, tổ tiên, thổ địa Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam về chứng kiến lễ cúng, báo cáo lý do cúng, cầu xin sức khỏe, cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no hạnh phúc, cung cấp tiền bạc, đồ ăn thức uống để người đã khuất tu bổ mồ mả.
Lời khấn cúng như sau: “Năm 2021, tháng 4, ngày mùng 04 vào 9h. Tôi là thầy cúng Triệu Văn Hòa, đã được cấp sắc 7 đèn, được cấp 7 vạn âm binh quân mã, thay mặt chủ nhà lòng thành thỉnh mời tổ tiên, mời thần linh thổ địa địa phận Làng Văn hóa về đây dự lễ. Kính mời các vị về chứng giám cho lòng thành của gia chủ. Hôm nay có làm thịt gà, có chén rượu thơm, có đủ cá cho các vị mỗi người một con, kính mời các vị dùng trước. Các vị dùng bữa xong thì con cháu xin dâng lên các vị chút tiền bạc làm lộ phí, mỗi vị là 15 cỏong (cỏong là đơn vị tiền tệ ở thế giới bên kia theo quan niệm của bà con dân tộc Dao)
Ngoài cơm rượu, bánh dầy, thịt c và lộ phí, gia chủ xin dâng lên các vị tiền bạc để các vị sửa sang chốn ăn chốn ở cho to đẹp đàng hoàng.Gia chủ và con cháu được dạy rằng: có những người bị chết vì nhiều nguyên nhân khác nhau (già yếu, bệnh tật, tai nạn...) đã được chôn cất lại trên đường di cư. Phần mộ đó không có người trông nom ,chăm lo hương khói có thể bị mưa lũ san phẳng, bị thú rừng rày xéo hoặc bị san lấp làm đường xá nhà cửa.
Các vị hãy nhận mỗi người 3 lần 15 vạn tiền để dùng cho việc sửa sang nơi trú ngụ. Khi các vị đã được mồ yên mả đẹp rồi thì đừng quấy phá con cháu mà hãy phù hộ cho con cháu được khỏe mạnh, mùa màng bội thu, chăn nuôi tránh được dịch bệnh, đi chợ gặp may, trẻ con học hành tấn tới.. Xin lạy tạ các vị!
Đồng bào cùng du khách múa xòe đoàn kết
Sau phần nghi lễ của Tết Thanh minh, diễn ra phần hội của đồng bào dân tộc Dao và các làng dân tộc phía Bắc cùng mừng vui Tết thanh minh tại “Ngôi nhà chung”
Thúy Nga (ảnh KCLDT)