Tái hiện nghi thức cúng dâng tấm Zèng của đồng bào dân tộc Tà Ôi

(LVH) - Trong ngày đầu của năm mới 2022, tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam, đồng bào Tà Ôi đã tái hiện nghi thức cúng dâng tấm Zèng tới du khách tham quan.

Dệt Zèng là nghề truyền thống có từ lâu đời của dân tộc Tà Ôi, huyện A Lưới, Thừa Thiên Huế. Trong đời sống tinh thần của người Tà Ôi, Zèng không thể thiếu trong các hoạt động tín ngưỡng, thờ cúng, là vật đính ước của các cô gái với ý trung nhân hoặc để thể hiện lòng hiếu thuận với ông bà, cha mẹ, với những người có công với bản làng.

Đồng bào Tà Ôi chuẩn bị lễ vật dâng cúng

Để làm ra loại Zèng bền đẹp, có họa tiết, hoa văn tinh tế những người phụ nữ Tà Ôi phải trải qua nhiều công đoạn công phu, cầu kỳ. Khung dệt của người Tà Ôi được làm bằng khung tre hoặc gỗ rời, khá đơn giản và gọn nhẹ. Nhờ vậy phụ nữ Tà Ôi có thể mang bộ khung dệt tới bất cứ đâu và dệt bất cứ khi nào thấy thuận tiện.

Nghi thức dâng dèng là một nghi thức được thực hiện trong một số lễ hội của bà con dân tộc Tà Ôi, phổ biến nhất là trong lễ mừng lúa mới và lễ cưới truyền thống. Người con gái Tà Ôi trước khi về nhà chồng phải biết làm nghề này và tự đôi bàn tay của mình dệt những tấm vải Dèng để tặng người chồng yêu quý trong ngày trọng đại của cuộc đời. Chắc chắn truyền thống này vừa là nét đẹp văn hóa và cũng là sợi dây duyên tình, để mỗi một người dân nơi đây tôn quý gìn giữ, lưu truyền, trở thành bản sắc, cốt cách của quê hương mình.

Thầy cúng thỉnh mời Yàng, thần linh, tổ tiên chứng giám cho nghi thức dâng Zèng.

Lễ vật đồng bào Tà Ôi chuẩn bị gồm: 1 con gà luộc, 1 vò rượu cần, bánh A Quát, 1 tấm dèng gập vuông vắn, gọn gàng.

Thày cúng thực hiện nghi lễ

Thầy cúng trong lễ cúng thỉnh mời Yàng, thần linh, tổ tiên chứng giám cho nghi thức dâng Zèng. Sau đó thầy cúng trao tấm dèng cho người con gái (phụ nữ), người phụ nữ dở tấm dèng ra gấp thành hai trao tặng cho người nam giới trong lễ.

Sau nghi thức cúng đồng bào Tà Ôi thực hiện điệu múa dâng trời

Nghề dệt Zèng của người Tà Ôi được giữ gìn như những báu vật quý giá từ xa xưa. Cách làm sợi hoặc chọn sợi, chọn cườm và dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Tà Ôi cũng có nhiều nét khác nhau mà nhiều nơi khác không có được. Đồng bào Tà Ôi đang bảo tồn, phát huy giá trị nghề dệt truyền thống như những gì quý báu cần phải lưu truyền mãi mãi cho các thế hệ mai sau.

Phụ nữ Tà Ôi dệt Zèng theo phương pháp thủ công lâu đời

Mỗi sản phẩm dệt Zèng của cộng đồng người Tà Ôi vừa là trang phục cần thiết bảo đảm nhu cầu sinh hoạt mang mặc hàng ngày, vừa là tác phẩm nghệ thuật, thể hiện nét đặc trưng độc đáo trong kho tàng văn hóa tộc của bản sắc các dân tộc Việt Nam.

Du khách đến tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam trong dịp Tết Dương lịch năm 2022 không chỉ được tìm hiểu về nghề dệt Zèng thủ công truyền thống độc đáo của đồng bào Tà Ôi mà còn được trải nghiệm cuộc sống hàng ngày, tìm hiểu các nét văn hóa, phong tục tập quán đặc sắc của 13 dân tộc đang sinh hoạt tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.

Một số hình ảnh của đồng bào Tà Ôi: