Kiến trúc làng dân tộc Nùng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
(LVH) - Làng dân tộc Nùng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) được xây dựng năm 2010, theo kiến trúc truyền thống kiến trúc của dân tộc Nùng được lấy mẫu ở tỉnh Thái Nguyên.
Làng dân tộc Nùng nằm trong cụm làng dân tộc I, thuộc Khu làng dân tộc, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, nơi tái hiện không gian văn hóa, cảnh quan của 28 dân tộc vùng rẻo cao, thung lũng hôi, trung du thuộc các vùng Đông Bắc, Tây Bắc và miền núi Bắc Trung Bộ với hệ ngôn ngữ Tày - Thái, Tạng - Miến, Mông - Dao, Việt - Mường, Ka Đai.
Quá trình xây dựng làng dân tộc Nùng đã thực hiện công tác khảo sát, điền dã, lấy ý kiến đóng góp của các ngành cấp, địa phương và nghệ nhân, già làng trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng dân tộc Nùng . Hồ sơ điền dã được tổ chức thí nghiệm thu thông qua Hội đồng chuyên gia, các nhà khoa học và cơ quan quản lý Nhà nước.
Làng dân tộc Nùng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (năm 2010)
Làng dân tộc Nùng có diện tích 0,17ha, trong đó có một nhà sàn diện tích 120m2.
* Hình thức kiến trúc : Cấu trúc nhà 5 gian, 2 chái, 4 mái, mái lợp ngói âm dương. Thăng lên nhà ở đầu nhà hồi phục. Nhà có 5 cửa sổ, 2 cửa sổ vào. Vạch xung quanh nhà bằng ván gỗ. Sàn lát tre đập mạnh, có thang bằng gỗ.
* Kết cấu : Khung nhà bằng gỗ, khung vì 7 cột, cấu kiện vì bo, dui nổ bằng gỗ, buộc lạt, néo, con nơ, ngoãm, mơ đơn giản.
* Vật liệu : Tre, nứa, ngói âm dương, gỗ, đất, đá...
* Nội thất : Lối lên nhà bằng thang, mặt trước nhà có cửa rộng và lan can, đầu hồi bên trái có hiên. Nhà không có cửa sổ, nhưng có bốn cửa ra vào, ba cửa ở mặt trước nhà và một cửa ở đầu hồi cầu thang, gian thứ nhất, ở phía trái là nơi dành cho khách, về phía phải là bếp. Gian thứ hai có một số gai. Gian thứ ba, phía trước là bàn thờ tổ tiên, sau vách tranh phá với bàn thờ này là nơi dành cho vợ chủ nhà. Gian thứ tư, phía trước dành cho con trai, tiếp theo là nơi ở của nhà chủ. Hiên đầu hồi bên trái để xay xát, chăm sóc bình.
Bên trong nhà sàn dân tộc Nùng
Theo phong thủy của người Nùng, nhà ở phải hướng về hướng Nam, nơi có cảnh trí thiên nhiên thoáng đãng, rộng rãi và nhà không nên có cửa ra núi non, sông ngòi hay những bụi cây có hình thù kỳ lạ. Người Nùng cho rằng mỏm núi như hình mũi tên hướng vào nhà thì mọi người hay gặp tai nạn, còn những bụi cây có hình thù của thú dữ sẽ làm cho gia cầm chăn nuôi bị dịch bệnh, mất mát.
Tại làng dân tộc Nùng, đồng bào dân tộc Nùng đã tổ chức tái hiện và giới thiệu những nét văn hóa của dân tộc mình tới cộng đồng các dân tộc cũng như du khách tham quan
Số gian nhà ở của người bao giờ cũng là số lẻ, vì người Nùng cho rằng nhà có số gian lẻ là nhà cho người sống, còn số thậm chí chỉ khi xây mồ hôi cho người chết và số bậc cầu thang lên nhà sàn cũng phải là Duy Nhất. Mặt bằng sinh hoạt trong nhà của người Nùng cơ bản giống nhau. Tầng trên được ngăn cách bằng các vách gỗ, được chia thành 2 khu vực dành riêng cho nam và nữ. Phần bên ngoài dành cho nam giới, là nơi đặt bàn thờ tổ tiên, nơi ở của nhà chủ, con trai chưa vợ và cũng là nơi tiếp khách. Phần bên trong là nơi sinh hoạt của phụ nữ với gian bếp.
HIện tại, làng dân tộc Nùng đang có nhóm nghệ nhân đồng bào dân tộc Nùng tỉnh Thái Nguyên tham gia hoạt động thường xuyên tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Làng dân tộc Nùng là một trong những điểm đến hấp dẫn, nơi du khách có thể tìm hiểu về kiến trúc nhà ở cũng như bản sắc văn hóa dân tộc Nùng tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Hải Yến