Thưởng thức hát Then, đàn Tính - loại hình dân ca đặc sắc của dân tộc Tày tỉnh Cao Bằng
(LVH) - Trong 2 ngày 24-25/2, hát Then, đàn Tính- loại hình dân ca đặc sắc của dân tộc Tày tỉnh Cao Bằng đã được chính chủ thể văn hoá trình diễn trong Ngày hội “Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc” năm 2024 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).
Hát Then chiếm vị trí quan trọng trong kho tàng dân ca dân vũ phong phú, đa dạng của người Tày, thường được biểu diễn trong các ngày lễ, Tết, chúc thọ và đời sống tâm linh của đồng bào dân tộc. Với giá trị đặc sắc, “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam” được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể Đại diện của Nhân loại.
Theo quan niệm dân gian, “Then” có nghĩa là “Thiên” (Trời) và được coi là điệu hát của thần tiên truyền lại. Then được coi là cầu nối tâm linh mang lời thỉnh cầu, mong ước của con người tới Pựt Luông (Ngọc Hoàng) và các vị thần về những điều may mắn và một cuộc sống tốt lành..
Trích đoạn biểu diễn hát Then, đàn Tính của đồng bào dân tộc Tày tỉnh Cao Bằng (video Đức Thăng)
Hát Then là sự tổng hòa của nhiều hoạt động nghệ thuật như múa, đàn, hát. Đàn Tính là một loại nhạc cụ dân gian độc đáo của người Tày, mang lại âm thanh mượt mà, sâu lắng và ấm áp. Đàn được làm bằng vỏ bầu, mặt đàn làm bằng gỗ vông, cán làm bằng gỗ cây khảo quang hoặc cây dâu tằm.
Hát Then và đàn Tính hoà quyện phản ảnh tâm tư tình cảm của người chơi và người nghe. Lời hát Then vốn là những câu chữ được dân gian chắt lọc, vừa là những câu thơ trữ tình, giàu nhạc điệu, vừa là lời khuyên răn, khích lệ, vừa là những kinh nghiệm về đối nhân xử thế...giai điệu lúc trầm, lúc bổng, khi trang nghiêm, khi rộn ràng, khi thanh tao, khi lâm ly, thống thiết… cuốn hút người theo dõi.
Hát Then ở Cao Bằng còn có đặc điểm nổi bật là tính cộng đồng, hát trong dịp lễ, cưới hỏi, sinh hoạt văn hóa, nam nữ đều biết hát. Chính vì vậy, hát Then đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu với đời sống người Tày ở Cao Bằng.
Cộng đồng các dân tộc và du khách tham quan đã có dịp thưởng thức loại hình dân ca dân vũ đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày, khi đến với Ngày hội tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Hải Yến