Tái hiện lễ Cúng giống lúa của người Ê Đê tại "Ngôi nhà chung"

(LVH) - Sáng 7/5, chủ thể văn hóa đến từ tỉnh Đắk Lắk đã tái hiện 1 nghi lễ quan trọng trong những nghi lễ nông nghiệp của mình tại làng dân tộc Ê Đê, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Nghi thức đầu tiên, cúng tại ché rượu cần, bên cạnh cây nêu của chủ lễ A Ma Loan

Đối với các dân tộc bản địa Tây Nguyên, cây lúa là lương thực quan trọng và là nguồn sống thiêng liêng, là thần linh che chở cho cuộc sống con người được ấm no, hạnh phúc. Vì vậy, người ta thờ cúng thần lúa với niềm tôn kính thiết tha. Không chỉ với người Ê Đê mà các cộng đồng dân tộc bản địa Tây Nguyên nói chung, tục cúng vòng đời cây lúa hết sức đặc sắc, là một nghi lễ quan trọng giàu bản sắc đáng được giữ gìn trong hệ thống nghi lễ nông nghiệp nói chung của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Trong tâm thức của đồng bào, để có cuộc sống ấm no, phải nâng niu giống lúa, cây lúa, và thực hiện nhiều nghi lễ cúng tế liên quan đến vòng đời cây lúa. Vì vậy, từ giai đoạn làm đất, gieo hạt, chăm bón đến thu hoạch, người Ê Đê đều tổ chức lễ cúng rất long trọng, không chỉ cúng thần lúa mà còn cúng các vị thần khác cũng có sức ảnh hưởng không nhỏ đến mùa màng như thần gió, thần mưa…

Nghi thức cúng tại mâm lễ

Lễ Cúng giống lúa được tổ chức tại mỗi gia đình người Ê Đê, là giai đoạn thứ 2 trong vòng đời cây lúa, sau giai đoạn đầu tiên cúng rẫy để chuẩn bị đất cho vụ mùa. Đây là nghi lễ được tiến hành sau khi phát hoang, đốt rẫy, dọn đất…Trong nghi thức cúng này, không chỉ cúng thần lúa mà còn cúng các vị thần khác, cầu mong các thần phù hộ mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Tái hiện nghi lễ này là nghệ nhân A Ma Loan- làm chủ lễ và nhóm nghệ nhân đang tổ chức hoạt động hàng ngày tại làng dân tộc Ê Đê.

Đổ rượu hòa huyết gà hiến tế lên cây gậy chọc lỗ

Lễ cúng được tiến hành long trọng, tại gian khách (gah) của nhà dài. Lễ vật cúng gồm: con gà, một ché rượu, 1 bát tiết gà hòa rượu, hạt lúa giống, giống cây trồng, 1 ống bằng nứa, 2 cây chọc tỉa lúa, cuốc, ghè rượu. Chủ lễ ngồi khấn trước các ché rượu và các đồ lễ vật tế bên cạnh cây nêu. Tại nghi thức đầu tiên này, chủ lễ hòa bát tiết gà hiến tế với rượu cần và khấn thần lúa cùng các vị thần mưa, thần sông, thần gió... về chứng giám buổi lễ.

Sau khi khấn xong tại ché, chủ lễ tiến hành khấn lần 2 tại mâm cúng. Mâm cúng bao gồm một bát tiết gà hòa rượu, một con gà luộc chín, giống lúa và các giống cây trồng khác. Nội dung lời khấn cầu thần lúa, các thần mưa, gió… phù hộ cho mưa thuận gió hòa, hạt lúa, mùa màng tươi tốt. Chủ lễ ngồi bên mẹt hạt giống, tay cầm bát đựng huyết gà hòa với rượu miệng khấn cầu các thần. Khấn xong ông tưới rượu lên các cây gậy chọc lỗ, ống đựng lúa giống và các loại hạt giống.

Phụ nữ trong nhà được mời uống rượu trước sau khi nghi lễ kết thúc

Sau khi khấn xong, mọi người cùng uống rượu cần, bắt đầu từ gia chủ, phụ nữ được ưu tiên trước rồi đến các thành viên trong gia đình. Những người tham dự cũng được mời uống rượu cần thụ lễ và chia vui cùng gia đình.

Khi nghi lễ kết thúc, một chương trình văn nghệ nhiều màu sắc của các cộng đồng dân tộc đang tham gia các hoạt động hàng ngày tại Ngôi nhà chung.

Du khách đến tham quan làng dân tộc Ê Đê đã được trải nghiệm và tìm hiểu một nét văn hóa đặc sắc của một cộng đồng dân tộc bản địa ở vùng Tây Nguyên xa xôi ngay giữa lòng Hà Nội.

Đây là một hoạt động mở đầu trong khuôn khổ sự kiện tháng 5 “Bác Hồ với cộng đồng các dân tộc Việt Nam” được tổ chức tại "Ngôi nhà chung". Du khách đến đây sẽ được tham dự 1 chương trình đặc sắc với hoạt động phong phú, được trải nghiệm các nghi lễ đặc trưng mang đậm nét văn hóa truyền thống của các dân tộc, được hòa mình trong chương trình giao lưu dân ca, dân vũ của cộng đồng các dân tộc đang hoạt động hàng ngày với chủ đề “Lời ca dâng Bác” và còn nhiều hoạt động hấp dẫn và lý thú khác…

Một số hình ảnh khác: