Thưởng thức nghệ thuật độc đáo Chầm riêng Chà pây và Rô băm của đồng bào Khmer tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

(LVH) - Trong 2 ngày 22-23/10, về tham gia hoạt động tháng 10 “Ấn tượng miền Tây”, đoàn nghệ nhân dân tộc Khmer tỉnh Trà Vinh đã tổ chức giới thiệu nghệ thuật Chầm Piêng Chà Pây và múa Rô băm - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.

Chầm riêng có nghĩa là ca hát, Chà pây là đàn Chà pây, cụm từ Chầm riêng Chà pây là "đàn ca" hay "ca kể chuyện" - một loại hình nghệ thuật trình diễn độc xướng, đàn và hát dân gian, có nguồn gốc từ rất lâu đời từng được phát triển mạnh mẽ trong cộng đồng người Khmer ở Trà Vinh vào những thập niên đầu thế kỷ XX.

Nhạc cụ Chà pây được dùng trong nhạc lễ nhạc cưới và cúng tế thần, sử dụng cho hát múa A day, đối đáp, song ca. Khi chơi đàn nghệ nhân thường dựa vào các tích truyện để ứng tác thành những đoạn thơ mô tả về cuộc sống hay thể hiện tâm trạng mong ước của con người, mang nhiều ý nghĩa giáo dục. Chính vì vậy ngoài một số bài cơ bản, nghệ thuật này phát triển rất đa dạng về nội dung và phong cách biểu diễn ở rất nhiều không gian khác nhau, ở mọi nơi, mọi lúc.

Nghệ nhân Chầm riêng Chà pây Thạch Kênh đến từ xã Tân Hiệp, Huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh biểu diễn tại chương trình

Điểm độc đáo của nghệ thuật này là không phải “vừa đàn vừa hát” như những loại hình âm nhạc khác mà nghệ nhân hát “chay” một đoạn rồi dừng lại để gảy đàn rồi hát tiếp. Do lời hát do nghệ nhân tự ứng tác nên mang bản sắc riêng của từng nghệ nhân và có thể đàn hát rất lâu, thâu đêm suốt sáng. Năm 2013, nghệ thuật Chầm riêng Chà pây được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, loại hình Nghệ thuật trình diễn dân gian.

Múa Rô băm là loại hình nghệ thuật múa chuyên nghiệp, sáng tạo, đầy tài năng của người nghệ sĩ Khmer, là loại kịch múa cổ điển trên sân khấu cung đình của người Khmer xưa và đã đạt đến trình độ nghệ thuật rực rỡ.

Đồng bào Khmer tỉnh Trà Vinh biểu diễn một trong những điệu múa Rô băm tiêu biểu - điệu múa "Kin nor"

Tại chương trình, đoàn nghệ nhân dân tộc Khmer tỉnh Trà Vinh đã giới thiệu một trong những điệu múa Rô băm tiêu biểu được đón nhận từ khán giả là điệu múa "Kin nor" có nghĩa là nàng tiên nữ, lấy cảm hứng từ câu chuyện truyền miệng về chim đực Kaynora và chim cái Kaynorrây luôn nương tựa vào nhau ở chỗ núi rừng, cặp đôi chim Kaynor đã trải qua không biết bao sóng gió và sự đe dọa của muôn loài, thế nhưng càng gian truân thì tình cảm càng sâu sắc, để tưởng nhớ Kaynor thủy chung,  các nghệ nhân đã khắc họa mẫu hình chim Kaynor như biểu tượng của lòng thủy chung, vượt qua mọi hoàn cảnh để vươn lên và mưu cầu hạnh phúc, qua đó, đưa người xem đến với những giá trị nghệ thuật mà các nghệ nhân đã dày công vun đắp. Năm 2019, nghệ thuật Rô băm của người Khmer được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

Bên cạnh giới thiệu, trình diễn nghệ thuật Chầm riêng Chà pây và Rô băm, đồng bào Khmer tỉnh Trà Vinh còn biểu diễn những tiết mục dân ca dân vũ đặc trưng của dân tộc mình, với những bài hát rộn ràng, vui tươi kết hợp với sự uyển chuyển, nhẹ nhàng của các điệu múa đã đem đến một không gian âm nhạc mang màu sắc Khmer tại không gian "Ngôi nhà chung".

Chương trình là dịp du khách tham quan được cảm nhận và hòa vào với âm nhạc của đồng bào Khmer, hiểu thêm về văn hóa cũng như đời sống tinh thần của đồng bào, đó cũng sẽ là một trong những trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

 Hải Yến