Độc đáo nghi thức rước rể trong lễ cưới của dân tộc Ê Đê
(LVH) - Sáng 21/4, đồng bào Ê Đê đến từ buôn Drài, buôn Drài Điết, xã Dliê Yang, huyện Ea H’Leo, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức tái hiện nghi thức rước rể trong lễ cưới theo phong tục truyền thống của người Ê Đê, đây là một trong hoạt động thuộc khuôn khổ Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4) năm 2024 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).
Đoàn rước rể trên đường về nhà gái
Theo phong tục của người Ê Đê, những cô gái Ê Đê sau khi tìm được chàng trai mình thích thì sẽ thưa với bố mẹ để được đi hỏi chồng, khi được đôi bên đồng ý cô gái Ê Đê sẽ về nhà chồng để ở dâu từ 1 đến 3 năm (tùy vào sự thỏa thuận của 2 bên gia đình). Nhà trai được thách cưới và nhà gái sẽ lo mọi chi phí cưới hỏi mới được làm lễ rước rể về nhà.
Trên đường rước rể về nhà gái, đoàn rước rể thường bị các tốp thanh niên (bạn bè, anh chị em nhà gái) trêu chọc, chặn lại
Lễ rước rể sẽ diễn ra khi hết thời gian thỏa thuận ở dâu bên nhà trai, nhà gái đã giao đủ khoản thách cưới như ấn định lúc hôn ước và hai bên gia đình chấp nhận cho đôi vợ chồng về nhà cha mẹ vợ. Sau khi đã ấn định ngày rước rể, nhà gái đến nhà trai để xin rước rể về nhà bố mẹ vợ.
Đoàn rước rể về đến nhà gái
Trên đường rước rể về nhà gái, đoàn rước rể thường bị các tốp thanh niên (bạn bè, anh chị em nhà gái) trêu chọc, chặn lại. Đoàn rước rể muốn vượt qua những chướng ngại cản trở đó, chú rể phải trao cho họ một chiếc vòng đồng. Người Ê Đê quan niệm rằng, trên đường đi gặp nhiều thử thách, cản trở thì cuộc hôn nhân sẽ vượt qua được nhiều khó khăn, từ đó cuộc sống ngày càng bền vững, hạnh phúc hơn. Chiếc vòng đồng được coi như lời cam kết thủy chung.
Không gian buổi lễ diễn ra tại nhà dài
Khi về đến nhà gái, già làng thay mặt hai họ giới thiệu ông Cậu (Dăm dei), bố mẹ, các chị em nhà trai, nhà gái và họ hàng hai bên. Sau đó, bắt đầu lễ xin phép cha mẹ chồng. Ông Cậu thay mặt nhà gái nói chuyện với gia đình nhà trai, nhắc lại các khoản thách cưới, món nào đã đưa đủ, món nào còn thiếu, hôm nay nhà gái sẽ trả đầy đủ. Ông Cậu đại diện bố mẹ nhà gái xin phép họ nhà trai rước rể về nhà vợ theo đúng phong tục truyền thống của dân tộc mình.
Khi về đến nhà gái, già làng thay mặt hai họ giới thiệu ông Cậu, bố mẹ, các chị em nhà trai, nhà gái và họ hàng hai bên
Tiếp đó, là lễ công nhận nhà gái đã trả đầy đủ các khoản lễ vật thách cưới cho nhà trai như đã ấn định, lúc này ông Cậu giới thiệu bố mẹ nhà gái lên trao những lễ vật cho bố mẹ nhà trai.
Tiếp theo đó, già làng lấy bông gòn nhúng vào tô đồng đã hòa máu của con vật hiến sinh, quét lên chân của đôi vợ chồng ba lần. Như vậy, cuộc hôn nhân xem như đã có sự chứng giám và chúc phúc của thần linh.
Gìa làng và ông Cậu chủ trì buổi lễ
Cô dâu chú rể cầm mỗi người một cần rượu, già làng đeo vào tay đôi vợ chồng trẻ chiếc vòng đồng với ý tuyên bố với họ hàng hai bên và dân làng, đôi trái gái đã chính thức gọi nhau là vợ chồng, phải thương yêu nhau không được đổi thay, cùng nhau siêng năng làm rẫy, nuôi dưỡng con cái, sống thủy chung.
Cô dâu chú rể trong lễ rước rể
Nếu ai trả lại vòng, thay lòng đổi dạ hay làm điều gì sai trái trong cuộc hôn nhân này sẽ phải bồi thường lại đầy đủ sính lễ của lễ cưới này, già làng tiếp tục kéo cần cho đôi trai gái uống và đổi cần cho nhau với ý nghĩa cuộc đời của hai vợ chồng kéo dài mãi, họ cùng nhau ăn chung một miếng cơm, một miếng gan heo để cùng nhau chia ngọt sẻ bùi, nguyện từ nay về sau dù no hay đói đều luôn có nhau.
Bố mẹ nhà gái trao những lễ vật cho bố mẹ nhà trai
Ông Cậu giới thiệu gia đình, họ hàng và bạn bè trao các món quà cưới cho đôi vợ chồng trẻ. Cha mẹ chồng tặng quà cho con trai về nhà vợ một cái mền, một cái xà gạc, chén bát và tặng cho chị gái cô dâu một cái gùi, một bộ váy áo thổ cẩm. Đại diện một số người sẽ trao quà, gồm chăn thổ cẩm, chén, bát...
Già làng quét máu của con vật hiến sinh lên chân của đôi vợ chồng, cuộc hôn nhân xem như đã có sự chứng giám và chúc phúc của thần linh
Cô dâu chú rể uống rượu cần và chính thức gọi nhau là vợ là chồng
Già làng thay mặt cho hai họ và đôi vợ chồng trẻ, bày tỏ lòng cảm ơn và thông báo cho mọi người biết việc cưới xin đã xong xuôi tốt đẹp. Ông Cậu đại diện nhà gái mời ông bà, bố mẹ, họ hàng hai bên và khách quý cùng ăn cơm và uống rượu chúc mừng hạnh phúc vợ chồng trẻ.
Mẹ cô dâu và mẹ chú rể uống rược cần chúc mừng hạnh phúc vợ chồng trẻ
Cộng đồng các dân tộc và du khách uống rượu cần chung vui với lễ rước rể của đồng bào Ê Đê
Sau khi kết thúc nghi lễ, các đại biểu, cộng đồng các dân tộc và du khách đã cùng uống rượu cần và hòa vào âm nhạc rộn ràng mừng lễ rước rể của đồng bào Ê Đê đã diễn ra thành công, qua đây, du khách có dịp hiểu hơn về phong tục truyền thống độc đáo trong hôn nhân của người Ê Đê.
Hải Yến